Start
doelen
U1
U2
O1
O2
O3
O4
O6
O9
O10
L
Z

 

pfx_35_0_01.jpgPontifex 35: Vrijheid en individualisme

Level 4: Mensen - rechten?

Om de vrijheid van de mens te garanderen zijn er rechten opgesteld door de Verenigde Naties. In level 2 heb je hier al uitgebreid naar gekeken. In dit level gaan we wat dieper in op die mensenrechten. Het begrip mensenrechten is uiteen te leggen in twee woorden: mensen en rechten. Het lijkt er op dat mensenrechten hetzelfde is als: rechten voor alle mensen. Of nog preciezer: dezelfde rechten voor alle mensen. De rechten lijken algemeen, universeel, voor iedereen. Maar is dat ook zo? En vindt iedereen ook dat deze rechten de meest belangrijke zijn of zijn er nog andere rechten? Genoeg vragen om een hele stap mee te vullen.

De begrippen die in dit level centraal staan zijn mensenrechten, Confusius en universeel.

 

Beste leerling, aan het einde van dit level

  • weet je wat we onder mensenrechten verstaan.
  • weet je waar we Confusius van kennen
  • weet je wat we onder universeel verstaan.

Begrip: Mensenrechten

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/85/Eleanor_Roosevelt_and_Human_Rights_Declaration.jpgIn de onderstaande tekst wordt uitgelegd hoe de mensenrechten tot stand zijn gekomen, welke problemen er zijn rond de definiëring en hoe ze actueel worden gehouden. De tekst is overgenomen van de website van het NCDO.

Wat zijn mensenrechten?
Na de Tweede Wereldoorlog waren veel wereldleiders sterk gemotiveerd om de verschrikkingen van oorlog en geweld voortaan via een gezamenlijke inspanning te voorkomen. De Verenigde Naties werden opgericht en al snel daarna, in 1948, zag de bekende Universele Verklaring van de Rechten van de Mens het licht. Het denken over mensenrechten was op zichzelf niet nieuw, maar werd met dit baanbrekende document voor het eerst naar het internationale niveau getild. De Universele Verklaring ging vooral over burgerlijk-politieke rechten, zoals het recht op vrije meningsuiting en de godsdienstvrijheid. De verklaring vormde de basis voor twee bindende verdragen van de VN-lidstaten: een over burgerlijke en politieke rechten, en later een over economische, sociale en culturele rechten (zoals het recht op voedsel, onderwijs en onderdak).

ijkpunt?
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wordt nog steeds vaak aangehaald als een ijkpunt om regeringen of internationale bedrijven op hun gedrag aan te spreken. Maar er is ook veel debat over de mensenrechten. Zijn ze te allen tijde en overal toepasbaar en afdwingbaar? Behoren collectieve rechten van volkeren, zoals het recht op zelfbeschikking of het recht op bevrijding van onderdrukking en kolonialisme, eveneens tot de mensenrechten? En vooral ook: worden mensenrechten in verschillende culturen hetzelfde beleefd? Hoe alomvattend is de huidige verwoording van de mensenrechten eigenlijk; vertegenwoordigt dit een westers waardensysteem of is sprake van een universele legitimiteit?

Millenniumdoelen
Hoe het ook zij: de mensenrechten zijn een uiterst belangrijk thema in de internationale samenleving. Ze zijn mede sturend in de mondiale politiek en in het werk van veel maatschappelijke pressiegroepen. De millenniumdoelen van de VN – waarin de ambities van 189 regeringsleiders zijn vastgelegd op het gebied van armoedebestrijding en andere ontwikkelingsdoelen – zijn verbonden met economische en sociale mensenrechten.

bron: http://www.ncdo.nl/artikel/dossier-mensenrechten

Begrip: Universeel

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/Confucius_Tang_Dynasty.jpgalle mensen
De mensenrechten waar we het hier over hebben heten ook wel: de Universele verklaring van de rechten van de mens. Ze claimen dus universeel te zijn, dat wil zeggen: geldend voor alle mensen over de hele wereld. Dat is nogal een pretentie. Dat zou betekenen dat alles wat in deze rechten staat ook door iedereen even belangrijk gevonden wordt en gerespecteerd wordt. Dat is niet het geval.

Verklaring van Teheran
In 1968 kwamen, ter ere van de 20e verjaardag van de universele rechten van de mens, een groot aantal landen bij elkaar in Teheran. Het waren vooral ontwikkelingslanden. Deze hadden niet deelgenomen aan de samenstelling van de mensenrechten in 1948. En ze hadden nogal wat kritiek op die mensenrechten. Deze zouden veel te 'westers' zijn en geen rekening houden met de positie van landen in de Derde wereld. Zij vonden dat thema's als apartheid en analfabetisme ook in de mensenrechten hadden moeten worden opgenomen. Al hun punten hebben zij neergelegd in een brief die bekend staat als de Verklaring van Teheran. (--> klik hier voor de website)
Zo universeel als de verklaring uit 1948 had moeten zijn was deze dus toch niet.

Confucianisme
Ook uit een andere hoek komt commentaar. Het communistische China wijst er op dat in de Universele rechten vooral de nadruk gelegd wordt op de onafhankelijkheid van de mens. Volgens China is er veel te weinig aandacht voor het sociale gehalte van de mens, voor de groep. De mens is in eerste instantie een onderdeel van de groep, niet een individu. Zij wijzen ook op Confucius, één van de grote denkers uit China. Hij leeft zo'n 500 jaar voor Christus. Binnen het confucianisme is vooral aandacht voor de groep.
Volgens China hebben we ook die mensenrechten niet nodig. Er is volgens hen maar één centrale gedachte waar je alles aan kunt ophangen. Het is een uitspraak van Confucius:

wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

bronnen:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Rechten_van_de_mens#Kritiek_op_het_universalisme.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Universele_Verklaring_van_de_Rechten_van_de_Mens#Kritiek_en_aanvullingen

 

>1< Opdracht 1 (Rtti)

Deze opdracht gaat over tabblad U1

  1. In welk jaar zijn de 'Universele verklaring' door de VN opgesteld?
  2. Welke thema's hebben veel aandacht gekregen in deze Verklaring?
  3. Wat is een ijkpunt?
  4. Geef een voorbeeld uit de tekst van rechten die niet komen terug in de 'Univesele verklaring'?
  5. Hoeveel regeringsleiders hebben de millenniumdoelen ondertekend?

 

>2< Opdracht 2 (R+T+I)

Deze opdracht gaat over tabblad U2

 

R-vragen

  1. Wat betekent universeel
  2. Welke landen hebben niet deelgenomen aan de samenstelling van de 'Universele rechten'
  3. welke kritiek hadden deze landen op de Verklaring?
  4. Geef een voorbeeld uit de tekst van een thema wat ook had moeten worden opgenomen.
  5. Welke kritiek heeft China op de Verklaring?
  6. Naar welke geleerde uit de oudheid verwijzen zij hierbij?

 

T-vragen

Universele verklaring .... of niet? In de uitleg wordt deze vraag gesteld.

  1. Maak duidelijk waarom dit universele onder spanning staat.
  2. wat vind jij er van?
  3. Overleg jouw mening met je buurman/vrouw. Geef aan wat jullie overeenkomsten zijn en wat de verschillen zijn. (maak je deze opdracht als huiswerk, zoek dan contact met een klasgenoot via social media

  

>4< Opdracht 3 (rTti)

 

papier hoekdiscussie

Bij een groepsopdracht heb je altijd iemand nodig die het gesprek leidt. Anders wordt het een chaos en gaat iedereen door elkaar praten.

Hoekdiscussie

Leg een vel A4-papier in het midden van jullie tafels.
Zet er lijnen op zodat het er uitziet zoals je hiernaast ziet.
Elke persoon krijgt één hoek.
Het midden blijft (voorlopig) leeg.

  1. Spreek met elkaar af wie het gesprek leidt. Schrijf de naam van die persoon op.
  2. Elke persoon schrijft in een hoek zijn of haar eigen mensenrechten Top-5.
  3. Bespreek met elkaar wat er vanuit iedere hoek in het midden moet worden gezet.
  4. Kies daar met elkaar de allerbeste van. Deze komt op het bord.
  5. Bespreek met elkaar hoe deze groepsopdracht is gegaan. Hoe heeft iedereen gewerkt? Wat ging goed, wat kan beter?

 

 

de top 5 van leerling

  1. ....
  2. ....
  3. ....
  4. ...
  5. ...

 

 

>1< Opdracht 4 (rTti)

Dit is een foto opdracht. Je hebt deze foto ook al gezien bij tabblad U1.

--> Klik hier om de foto groter te zien.

pfx 35 4 o4 van wikipedia

 

 

Zoek op internet hoe de vrouw op de foto heet. (tip: google human rights)
Zoek uit waarom zij met deze rechten op de foto staat.

 

>1< Opdracht 6 (rTti)

 

Van dromen en vergezichten

Deze opdracht gaat over gedicht

 

Van dromen en vergezichten...

Wij mensen blijven dromen dromen
en vergezichten zien,
een nieuwe aarde die gaat komen
te vinden al misschien.

Wij dromen van de mensenrechten
die ieder mens dan heeft,
niet langer tegen onrecht vechten,
daar 't recht van liefde leeft.

Verdwenen zijn de dictaturen,
gevangenschap en pijn,
verbanning en verdriet verduren,
God zelf zal bij ons zijn.   

Wie in die dromen durft geloven
voelt zelf verandering,
vertwijfeling en wanhoop doven
in blijde aarzeling.

En licht en sterk, vol zachte krachten
die onverzet'lijk zijn,
bevechten wij de kwade machten
die niet te tellen zijn.

Waar mensen putten uit de bronnen
van droom als werk'lijkheid,
daar is Gods toekomst al begonnen
in onze levenstijd.

Marijke de Bruijne, Eva's lied. Liederen door vrouwen, Kampen 1984, p.65.

Havo vragen

  1. Kies één zin waaruit voor jou het meest duidelijk wordt dat dit lied bij dit level hoort.
  2. Welke zin zou voor Eleanor Roosevelt (met in haar achterhoofd de Universele Verklaring) de belangrijkste zijn?
  3. Welke zin zou voor de ondertekenaars van de Verklaring van Teheran de belangrijkste zijn?
  4. Welke zin zou voor Confucius ( met in zijn achterhoofd zijn bekende uitspraak) de belangrijkste zijn?
  5. Bij welke van de drie antwoorden van hierboven (B,C,D) voel jij je het meeste thuis?

 

VWO

Doe de havo-vragen.

F. Verklaar jouw antwoord bij B
F. Verklaar jouw antwoord bij C
F. Verklaar jouw antwoord bij D

 

  

>1< Opdracht 9 (rTti)

 

Vreemdelingendetentie

Deze opdracht gaat over een gedicht

 

Vreemdelingendetentie

op de bajesboot staat elke morgen een man
bij de deur van zijn cel die nog niet open kan
als dan eindlijk de sleutel in het slot wordt gedaan
is hij vrij, om een paar meter verder te staan

In Zaandam in de haven achter gaas en een hek
en met cameratoezicht op iedere plek
Zitten honderden mannen soms maandenlang vast
wordt hun waardigheid iedere dag aangetast

In een land dat altijd tolerant werd genoemd
wordt de schending van rechten nu dagelijks verbloemd
omdat wij onze rijkdom en luxe niet delen
en het weinig bestuurders ook echt iets kan schelen

iemand die hier op zoek is naar een beter bestaan
en die niets werkelijk niets crimineels heeft gedaan
komt omdat hij geen toestemming heeft hier te zijn
achter slot op die boot op dat haventerrein

op die bajesboot zit hij met een paar honderd man
op elkaar bij elkaar dag na dag nu en dan
mag hij eventjes sporten op de kaai in een kooi
speelt hij even een voetbal of handbal toernooi

maar dan moet hij al snel weer terug naar zijn cel
protesteren helpt niets want bevel is bevel
draait hij door door frustratie en naargeestige sfeer
zit hij zonder pardon dagen in isoleer

op de bajesboot zit hij drie maanden of meer
tot hij meewerkt aan terugkeer naar t land van weleer
als dat na heel veel maanden dan toch echt niet gaat
staat hij morgen ineens weer in Zaandam op straat

en dan ziet hij maar hoe het nu verder moet gaan
zonder huis zonder geld zonder iets zonder baan
werkt hij als illegaal dan weer hard voor zijn brood
wordt hij weer opgepakt zit hij weer op die boot

want hij is illegaal, nee, niemand is illegaal

overgenomen van http://1voormensenrechten.wordpress.com/2011/12/11/gedicht-vreemdelingendetentie/

 

 

Vragen

Waarom hoort dit gedicht bij dit level?

 

 

 

 

>1< Opdracht 10 (rttI)

 

 

In de uitleg staat de volgende uitspraak van Confucius:

wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

Je zou dit ook als een ijkpunt kunnen zien voor menselijk handelen.

 

Vragen

 

Vertaal de uitspraak van Confucius in je eigen woorden

Waarin verschilt dit ijkpunt van de universele rechten van de mens?

 

Leerkracht

 

 

 

Zijkolommen

Uitbreidingen
In de kolommen hiernaast zie je allemaal uitbreidingen staan. Elk blok is een ander soort uitbreiding. Soms is het een tekst, dan weer een opdracht.

Opdracht
Kies één van de blokken. Onderaan elk blok kun je een keuze maken voor een opdracht. Verzamel al je opdrachten op één plek, bijvoorbeeld op OneDrive.

 

wwpray

Op de wereld zijn er heel veel gebeden. Van verschillende soorten mensen, van verschillende levensbeschouwingen.
Hieronder zie je er eentje van.

Arm zijn we niet

Peru

Lees meer …

zo zo, fie fie

Filosofische oefeningen met de pen

Het hele leven zit vol met vragen.
Ze zijn lang niet altijd gemakkelijk om te beantwoorden. Maar wel leuk.
Wat dacht je van de volgende:

Bladgesprek

Lees meer …

in beeld

Muziek en levensbeschouwing horen bij elkaar. Daar zijn heel wat voorbeelden van. Die hebben we hier voor jou verzameld.
Wat vind je van degene die hieronder staat?

Tegen beten weten in

Rob de nijs

Lees meer …

Dichtbij

Kruip in een gedicht
Laaf je aan de woorden

We hebben de volgende voor je klaar staan:

We and They

Lees meer …

kwartet

Opdrachten die je met groepjes van maximaal 4 leerlingen kunt doen.

Tafelvoetbal

Hoelang kunnen jullie de propjes op de tafel houden?

Lees meer …

klasbak

Klassikale opdrachten die je als energizer kunt inzetten.

puzzelmania

Lukt het jullie de puzzels tot een goed einde te brengen?

Lees meer …