start
doelen
U1
U2
O1
O2
O3
O4
O5
O6
O7
O8
O9
O10
L
Z

pfx 20 0 01 Pontifex 21: Helden

Level 1: Wat is een held?

 

 

In dit nieuwe schooljaar beginnen we met het onderwerp helden. Elke tijd, elke groep heeft zijn eigen helden. Voor de één is een held een belangrijk persoon in de politiek, voor de ander een belangrijk iemand in de samenleving. Sommigen hebben een sporter als idool of een popster. Maar is zo'n idool dan hetzelfde als een held? Wat is eigenlijk een held? En waarom besteden we er aandacht aan bij levensbeschouwing?

Vragen genoeg om mee aan de slag te gaan.

De begrippen die in dit level centraal staan zijn levensbeschouwing en held.

 

Doelen

Beste leerling, aan het einde van dit level

  • weet je wat we onder het begrip levensbeschouwing verstaan.
  • weet je wat we onder helden verstaan.

Begrip: Levensbeschouwing

pfx 10 0 01Kijk op het leven
Een nieuw jaar, dus ook maar weer beginnen met de uitleg van het begrip levensbeschouwing. Hier zitten woorden in: leven en beschouwen. Levensbeschouwing is meer dan geloof of godsdienst. Sommige mensen hebben een geloof; ieder mens heeft een levensbeschouwing, een kijk op het leven.

Waar heb je het voor nodig?
Je hebt dan wel het vak levensbeschouwing, maar waar heb je dat eigenlijk voor nodig. Op school leer je niet alleen woordjes of rekensommen maar je leert ook dingen als het werken met de laptop of het maken van een samenvatting. Daarnaast leer je ook dingen over jezelf, over hoe je je moet gedragen of (bij sport) hoe je goed moet hardlopen. Bij levensbeschouwing leer je hoe andere mensen denken en je leert hoe jij denkt, of liever gezegd, wat jij belangrijk vindt. Je leert om jouw eigen motivatie, gedachten, onder woorden te brengen.

Begrip: Helden

Kanjers
Helden heb je overal, in elke tijd. Helden of kanjers zijn mensen die een voorbeeld zijn voor ons, die een bijzondere eigenschap hebben. Die bijzondere eigenschap kan op verschillende terreinen zijn. Het kan zijn omdat iemand als wijs gezien wordt, als rechtvaardig of als moedig. Zo'n bijzondere eigenschap noemen we ook wel een deugd. Om dat duidelijk te maken kijken we hier naar drie mogelijke helden.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/Dalai_Lama_1430_Luca_Galuzzi_2007crop.jpgDeugd: wijs
Op het plaatje hiernaast zie je een afbeelding van de Dalai Lama. Hij is een boeddhistisch geestelijk leider. We kennen hem vooral als de geestelijk leider die een geweldloze strijd voert voor een vrij Tibet. Hij reist daarvoor de hele wereld af en praat met alle grote leiders. Iedereen wil graag weten hoe hij over dingen denkt. Met andere woorden: hij wordt gezien als een wijze held.

 

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/14/Nelson_Mandela-2008_%28edit%29.jpgDeugd: rechtvaardig
In 2014 overleed Nelson Mandela. Tijdens zijn leven heeft hij gestreden voor een rechtvaardige samenleving waar gelijkheid is tussen wit en zwart. Hij heeft daarvoor lang in de gevangenis gezeten. Daar bleef hij symbool voor die strijd. Hij was een voorbeeld van een rechtvaardige held.

 

 

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/37/Photo_de_famille_lors_de_la_remise_du_25e_prix_Sakharov_%C3%A0_Malala_Yousafzai_Strasbourg_20_novembre_2013_06.jpgDeugd: moedig
Malala Yousafzai woont in Pakistan. Het is een heel moedig meisje (geboren in 1997). Omdat ze vond dat niet alleen jongens maar ook meisjes naar school moesten gaan, hield ze een webblog bij. De Taliban was het daar niet mee eens en heeft een aanslag op haar gepleegd. Dit heeft zij overleefd. Zij is er wereldberoemd mee geworden. Ondanks de aanslag op haar leven zet zij haar actie door.

Voorbeeldig
Als je het hebt over helden, bekijken we ze vaak vanuit één van de bovengenoemde categorieën (wijs, rechtvaardig, moedig). Maar als je leerlingen vraagt naar een held worden veelal sportieve helden genoemd. We zullen daar in opdracht 6 verder naar kijken.

>1< Opdracht 1 (R+T+I)

Deze opdracht gaat over tabblad U1

 

R-vragen

  1. Welke twee werkwoorden zitten in het begrip levensbeschouwing?
  2. Geef een omschrijving voor het begrip levensbeschouwing.
  3. Wat is het verschil tussen een geloof en een levensbeschouwing?
  4. Wat leer je bij levensbeschouwing?

 

T-vragen

  1. Geef een voorbeeld van een geloof
  2. Geef een voorbeeld van een levensbeschouwing (ander antwoord dan bij A)
  3. Waarom is het vak levensbeschouwing belangrijk?

 

 

>1< Opdracht 2 (R+T+I)

Deze opdracht gaat over tabblad U2

 

R-vragen

  1. Welke omschrijving voor held wordt hier gegeven?
  2. Welk ander woord wordt er gegeven voor held?
  3. Wie wordt als voorbeeld genoemd voor een wijze held?
  4. Van wie is hij de leider?
  5. Wie wordt als voorbeeld genoemd van een rechtvaardige held?
  6. In welk land leefde hij?
  7. Wie wordt als voorbeeld genoemd van een moedige held?
  8. In welk land leeft zij?

 

 

>4< Opdracht 3 (rTti)

 

Bij een groepsopdracht heb je altijd iemand nodig die het gesprek leidt. Anders wordt het een chaos en gaat iedereen door elkaar praten.

  1. Spreek met elkaar af wie het gesprek leidt. Schrijf de naam van die persoon op.
  2. Ieder lid van de groep kiest één van de deugden (wijs, moedig, rechtvaardig). Tik in op google: deugd rechtvaardig (of moedig, of wijs). Zoek informatie over die deugd. Minimaal 25 woorden
  3. Lees jouw antwoord voor aan de groep. De anderen nemen jouw antwoord over (zie D, E, F)
  4. Wijs =
  5. Rechtvaardig =
  6. Moedig =
  7. Bespreek met elkaar hoe deze groepsopdracht is gegaan. Hoe heeft iedereen gewerkt? Wat ging goed, wat kan beter?

mavo

H. Welke van de drie deugden vind je de beste?

havo

H. Kies één van de drie deugden en zoek er nog een voorbeeld bij.

vwo

H. De drie genoemde deugden horen bij wat algemeen genoemd wordt: "de zeven deugden". Zoek op wat dit inhoudt. Kies één van de andere deugden en zoek daar een voorbeeld bij.

 

 

>1< Opdracht 4 (rTti)

Dit is een foto opdracht.

--> Klik hier om de foto groter te zien.

 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Marco_Kroon_als_RMWO.jpg

Mavo

Op de foto zie je Marco Kroon.

--> Klik hier voor meer informatie over hem. Lees het eerste stukje en het stuk: Militaire Willems-Orde

  1. In welk jaar is hij geboren?
  2. In welke plaats?
  3. Naar welk land en naar welke provincie werd hij in 2006 heen gezonden?
  4. In welk jaar kreeg hij de Willems-Orde?
  5. lees alle informatie goed door. Is hij een held?

Havo

Op de foto zie je Marco Kroon.

  1. Zoek op wie hij is.
  2. Zoek op waarom hij een held is.
  3. Bij welke deugd van helden hoort hij (tabblad U2: wijs, moedig, rechtvaardig)?

vwo

Op de foto zie je Marco Kroon.

  1. Zoek op wie hij is.
  2. Zoek op waarom hij een held is.
  3. Bij welke deugd van helden (tabblad U2) hoort hij?
  4. Maak duidelijk waarom hij bij deze deugd hoort.

 

 

>1< Opdracht 5 (Rtti)

bilderberg 250-56

 

Airbornemars

pfx 20 1 b1De grote vakantie zit er pas net op als Martijn een mailtje krijgt van zijn vriend Brian: zullen we weer de Airbornemars lopen? Martijn denkt terug aan vorig jaar. Toen liep hij met Brian de 10 kilometer. Het was hartstikke druk in Oosterbeek bij die wandeltocht maar toch ook wel gezellig. Veel publiek langs de kant en veel muziek. Martijn is niet zo gek op lopen maar zo één keer per jaar vindt hij wel leuk. Je ziet ook vaak bekenden want iedereen in zijn omgeving heeft hem wel een keer gelopen.

Waarom heet dat nou de Airbornemars? Martijn is het vergeten. Even googlen en hij ziet dat het te maken heeft met de Tweede Wereldoorlog en veteranen. "De Engelse Airbornedivisie waren militairen die gevochten hebben bij de Slag om Arnhem. Veel van hen zijn in Oosterbeek gesneuveld. Met de opbrengst van de wandelmars kunnen we veteranen naar Nederland halen", staat er op de website.

Martijn mailt terug naar Brian: "15 kilometer?".
"Oké" mailt Brian.

Eigenlijk zou hij nog moeten oefenen want 15 kilometer wandelen is niet niks. Maar de wandeltocht is al volgende week.

 

 

  1. Wat is de Airbornemars?
  2. Welke afstand lopen ze dit jaar?
  3. Zoek op de website van de Airbornemars welke afstanden er nog meer zijn.

 

 

>2< Opdracht 6 (rTti)

pfx 20 1 06 20140524Dit hoofdstuk gaat over helden. Elke tijd, elke plaats heeft zijn eigen helden. Ook jullie hebben helden, kanjers, idolen, mensen die je echt bijzonder vindt, die een voorbeeld voor jou zijn. We beginnen met muziek.

 

  1. Schrijf op wie binnen muziek jouw idool is, van wie je fan bent of wie je een kanjer vindt. Minimaal 1, maximaal 3.
  2. Schrijf er ook bij waarom je dit vindt.
  3. Je hebt vast ook idolen in de sport. Schrijf op van wie jij een fan bent of wie je een kanjer vindt.  Minimaal 1, maximaal 3.
  4. Schrijf er ook bij waarom je dit vindt.
  5. Een derde terrein is film of tv. Ook daar heb je vast een favoriete acteur/actrice.  Schrijf op van wie jij een fan bent of wie je een kanjer vindt.  Minimaal 1, maximaal 3.
  6. Schrijf er ook bij waarom je dit vindt.
  7. Vergelijk met je buurman/vrouw de antwoorden die je hebt gegeven.Schrijf de verschillen van motivatie op, dus de verschillen bij de 'waarom-vraag'.
  8. Bespreek met elkaar die verschillen. Schrijf op wat jullie het meeste opvalt aan elkaars antwoorden.

 

Doe vraag A t/m H die bij mavo zijn geformuleerd. Doe daarna de vraag hieronder.

I. Bij vraag A t/m E heb je personen genoemd. Passen deze ook bij de deugden die op tabblad U2 zijn omschreven? Kies één van de personen die je bij A t/m E hebt genoemd waarvan jij vindt dat deze bij z'on deugd hoort. Welke persoon? Welke deugd?

 

>4< Opdracht 7 (rTti)

 

Dit is een activerende opdracht

Maak een mindmap over helden.

  • Neem een leeg vel
  • Zet in het midden het begrip: "Helden"
  • Trek er een cirkel omheen en maak lijnen. (zie voorbeeld hiernaast)

mavo

Wie zijn helden voor jullie?

Koppel deze helden aan deugden (zie U2)

Noem andere mensen dan Dalai Lama, Mandela en Malala.

Bedenk zoveel helden dat alle deugden aan bod komen

 

havo

Jouw mindmap bestaat uit twee niveau's (zie voorbeeldplaatje hiernaast waar zelfs drie niveau's zijn gemaakt)

vwo

Jouw mindmap bestaat uit drie niveau's (zie voorbeeld hiernaast)

 

 

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/25/Mindmap_2.jpg

 

>1< Opdracht 8 (Rtti)

 

bilderberg 250-56

 

Vette blaar

pfx 20 1 b2Martijn en Brian hebben afgesproken bij de bushalte. Martijn had Fatima uit zijn klas ook gevraagd maar zij wilde niet mee. Ze deed mee aan de ramadan en dan is zo'n wandeltocht wel een beetje veel van het goede als je overdag niet mag eten en drinken.

Op het busstation in Arnhem nemen ze de trolleybus naar Oosterbeek. De bus is afgeladen vol. Het is gezellig. Iedereen praat met elkaar: "Ik loop 10", "Ik 25", "Hoeveel eten heb jij bij je?", "Weet u of er wc's zijn onderweg?" Binnen een vloek en een zucht zijn ze in Oosterbeek. Voetje voor voetje schuifelen Martijn en Brian naar de start. Dat het zó druk zou zijn, dat hadden ze niet verwacht. "Ik hoop maar dat we straks een beetje kunnen doorlopen", zegt Brian, "anders gaan we er wel héél lang over doen".

Als ze eenmaal op weg zijn komt er inderdaad ruimte. Na een paar kilometer komen ze bij de grote militaire begraafplaats. Het is er stil ondanks dat er zoveel mensen zijn. Hoewel hij vorig jaar ook is geweest, is Martijn onder de indruk. Hij loopt naar één van de graven toe en ziet: James Smith, 1925-1944. Woh, denkt Martijn, die was pas 19 toen hij hier kwam vechten. Zou ik dat kunnen als ik zo oud ben? En dan al doodgeschoten. Ik moet er niet aan denken. Wat een held.

Na twee uur lopen hebben ze er 10 kilometer op zitten. Martijn heeft al een tijdje last van zijn linker voet. Die brandt een beetje. Tijdens het rusten trekt hij zijn schoen en sok uit. Op zijn hiel zit een dikke blaar. Oef, dat is niet best. Ze moeten nog vijf kilometer. Gelukkig zitten ze vlak bij een ehbo-post. Daar prikken ze de blaar door. Er gaat een stevige pleister op. "nou moet het lukken hoor" zegt de ehbo'er. "Dank u wel," zegt Martijn. "Super dat u dit zomaar voor mij doet". De man lacht en zegt: "voor de kanjers die hier lopen heb ik dat graag over".

Martijn trekt zijn sok en schoen weer aan. De eerste stappen zijn pijnlijk maar daarna gaat het wel weer. Ze zetten er stevig de pas in.
Een uur later zijn ze binnen.

 

R-vragen

  1. Hoe heet de soldaat die Martijn ziet?
  2. Hoe oud is hij geworden?
  3. Wat doet de ehbo'er met de blaar van Martijn?

 

 

T-vragen

Gebruik bij je antwoord hieronder steeds het begrip held of kanjer.

  1. Wat vindt Martijn van de soldaat? Waarom?
  2. Wat vindt Martijn van de ehbo'er? Waarom?
  3. Wat vindt de ehbo'er van Martijn? Waarom?

 

I-vragen

  1. Wat vind jij van de soldaat?Waarom?
  2. Wat vind jij van de ehbo'er? Waarom?
  3. Wat vind jij van Martijn? Waarom?

 

 

>1< Opdracht 9 (rTti)

 

Luister naar het lied: Zinloos (van Lange Frans en Baas B.)

mavo

Neem de onderstaande namen over en beantwoord voor elk de volgende vraag:
waarom vinden de zangers de volgende personen een held/kanjer?

  1. Daniël
  2. Joes
  3. Meindert
  4. René
  5. Kerwin

 

havo

Doe opdracht A t/m E zoals deze bij mavo zijn geformuleerd.

F. Kies één van deze persoon. Bij welke deugd hoort deze (zie tabblad U2: moedig, wijs, rechtvaardig)

vwo

Doe opdracht A t/m E zoals deze bij mavo zijn geformuleerd.

F. Geef voor elke persoon aan bij welke deugd deze persoon hoort (zie tabblad U2)

 

 

>1< Opdracht 10 (rttI)

Hieronder zie je twee citaten van Henri Nouwen. Hij is de auteur van het boek: Brood voor onderweg, een dagboek van wijsheid en geloof. Voor elke dag van het jaar geeft hij een stukje tekst om over na te denken. 

Lees de volgende twee teksten en beantwoord dan de vragen.

 

26 juni: moedig leven 27 juni: Geestelijke moed

'Houd moed' zeggen we vaak tegen elkaar. Moed is een geestelijke deugd. Het Franse en Engelse woor voor 'moed' is courage. Dat woord is afgeleid van het Latijnse woord cor dat hart betekent. Moedige daden en moedige wooren komen dus uit het hart. In ons hart zetelen niet alleen onze gevoelens. Het is het innerlijk centrum, de kern van ons bestaan, waar al onze gedachten, gevoelens, hartstochten en beslissingen een plaats vinden. 
Moedig leven, vanuit het hart, is dus leven vanuit je centrum, een diepgeworteld leven, het tegenovergestelde van een oppervlakkig leven. 'Houd moed' betekent dus: Laat je innerlijke kern spreken.

Moed hangt samen met risico's nemen. Een gletsjer bestijgen, in een mijn afdalen, wildwaterkanoën of de wereld rond reizen met en lichtballon of zeilboot noemen we moedig, omdat mensen hiermee hun leven riskeren. Geen van die riskante ondernemeningen komt voort uit de kern van ons bestaan, ons innerlijk centrum. Ze komen allemaal voort uit de behoefte om te testen waar onze fysieke grenzen liggen en om op te vallen en beroemd te worden.
Geestelijke moed is iets heel anders. We laten ons leiden door wat we ten diepste verlangen, en we riskeren daarmee dat we nooit zullen opvallen of beroemd worden. We moeten bereid zijn ons aardse leven te verliezen om het eeuwige leven te winnen.

 

vragen

Vat beide stukjes in eigen woorden samen wat Henri Nouwen wil zeggen.

Geef een voorbeeld van hoe jij dit zelf kunt doen.

 

 

 

Leerkracht

zijstroom title="start" class="white" } {snippet zijstromen}

zijstroom title="verhaal" class="grey solid" }

zijstroom title="Bijzondere dag" class="green solid" }

zijstroom title="foto" class="blue solid"}

zijstroom title="wwpray" class="red solid" }

zijstroom title="handig" class="green solid"}

zijstroom title="vraag" class="grey solid"}

 

 

 

wwpray

Op de wereld zijn er heel veel gebeden. Van verschillende soorten mensen, van verschillende levensbeschouwingen.
Hieronder zie je er eentje van.

Als een steen in een vijver

Sun Ai Lee Park, Korea

Lees meer …

zo zo, fie fie

Filosofische oefeningen met de pen

Het hele leven zit vol met vragen.
Ze zijn lang niet altijd gemakkelijk om te beantwoorden. Maar wel leuk.
Wat dacht je van de volgende:

Krijg het heen en weer

Lees meer …

in beeld

Muziek en levensbeschouwing horen bij elkaar. Daar zijn heel wat voorbeelden van. Die hebben we hier voor jou verzameld.
Wat vind je van degene die hieronder staat?

Aarde lucht vuur water

een lied over de vier elementen

Lees meer …

Dichtbij

Kruip in een gedicht
Laaf je aan de woorden

We hebben de volgende voor je klaar staan:

Revontulet

Lees meer …

kwartet

Opdrachten die je met groepjes van maximaal 4 leerlingen kunt doen.

Tafelvoetbal

Hoelang kunnen jullie de propjes op de tafel houden?

Lees meer …

klasbak

Klassikale opdrachten die je als energizer kunt inzetten.

puzzelmania

Lukt het jullie de puzzels tot een goed einde te brengen?

Lees meer …