Didactische achtergrond van Pontifex

Raamleerplan voor Godsdienst/Levensbeschouwing VMBO

Sinds september 2003 beschikt het katholiek VMBO over een raamplan voor het vakgebied godsdienst/levensbeschouwing. De vernieuwing van de vakdidactiek en -inhoud is doorgevoerd in dit raamleerplan. Op basis van het raamplan kunnen curricula en lesmaterialen worden ontwikkeld, waarmee leraren in de grote verscheidenheid van katholieke scholen voor VMBO kunnen werken.

Raamleerplan voor Godsdienst/Levensbeschouwing in het Katholiek VBMO (2003)
Het raamleerplan besteedt uitgebreid aandacht aan het vakdidactisch kader voor godsdienst/ levensbeschouwing. Het maakt eerst duidelijk om wat voor leren het gaat bij dit vak. Uitgangspunt daarbij is dat het leren wordt verbonden met de levensvragen en ethische vragen die leerlingen zelf stellen. Vervolgens heeft dit leren een relatie met de levensbeschouwelijke en morele gemeenschappen die zij in hun eigen leefwereld tegenkomen. Uiteindelijk komt het bij dit vak erop aan dat leerlingen een vijftal basishandelingen leren voltrekken. In het kort kunnen deze worden omschreven als:

  1. Gevoeligheid ontwikkelen voor de ethische en religieuze kant van de werkelijkheid
  2. Het ontdekken van persoonlijke waarden
  3. Het verbinden van persoonlijke waarden met communicatievormen van gemeenschappen
  4. Het voltrekken van een ethische of levensbeschouwelijke redenering
  5. Het trekken van consequenties uit zo´n redenering.

Binnen elke basishandeling worden weer een cognitieve, affectieve en communicatieve dimensie onderscheiden en uitgewerkt. Dit raamleerplan gaat ook in op de organisatie van het primaire proces van godsdienst/ levensbeschouwing.

In het VMBO kent het vak een modulaire opzet. Een module bestaat steeds uit een afgebakende leerroute volgens een vaste structuur. Bij de beschrijving van die structuur keren de vijf basishandelingen weer terug. De inhoud van de modules bestaat uit thema´s. Er zijn persoonlijke thema´s die betrekking hebben op de eigen identiteit, maatschappelijke thema´s die handelen over de sociale werkelijkheid. En er zijn thema´s uit de wereld van beroep en bedrijf. Het raamleerplan presenteert aansluitend hierop een thematische opbouw over vier leerjaren. In de modules wordt ook aandacht gevraagd voor het leren in contexten. Zij zijn de oefenplaatsen waar de leerlingen de basishandelingen leren.

achterliggende documenten:

Besturenraad: handreiking godsdienst/levensbeschouwing als eindexamenvak. --> klik hier voor de pdf
Besturenraad: handleiding vakleerplan en comptenties --> klik hier voor meer informatie.
Thom Geurds: Waardegericht leren in het vmbo. --> klik hier voor de website
Verus: Leerlingcompetenties Godsdienst/Levensbeschouting (2011) --> klik hier voor de pdf

Verus: Handleiding vakleerplan Godsdienst/Levensbeschouwing  (2011) --> klik hier voor de pdf
ter vergelijking: Over wondere feiten (NijghVersluys serie op verhaal komen) heeft als onderliggend document: NCPS - eindtermen g/l tweede fase, 1999. --> klik hier voor meer informatie.

Achtergrond narratieve theologie
R. Ganzevoort (red.)., de praxis als verhaal (pdf)
SLO - narrativiteit (pdf) (met verwijzing naar onderwijspedagoog Egan)
narratieve vertellingen (pdf)

In teleblik staat een documentaire over twee docenten levensbeschouwing. Verschillende scholen, verschillende manieren van lesgeven. --> klik hier om naar teleblik te gaan