start
doelen
U1
O1
U2
O2
U3
U4
O3
O4
L

Pontifex 41: Filosofie

Level 2: Filosofie van de wasknijper

 

Wat is er nou zo spannend aan een wasknijper? 

Doelen

Beste leerling, aan het einde van dit level

  • weet je wat een wasknijper is (ha ha)
  • weet je wat we onder filosofie verstaan
  • weet je wat we bedoelen met logisch nadenken.

Begrip: Logisch denken

Wat is er nou zo spannend aan het nadenken over een wasknijper.? Wat is eigenlijk een wasknijper?

In dit level bekijken wij de wasknijper van alle kanten ......  We stellen de vraag: wat is nou eigenlijk een wasknijper.......  Is een wasknijper alleen een wasknijper als hij was knijpt?

Waarom zou je vragen stellen over een wasknijper?
We doen dit in het kader van filosofie. Filosofie gaat over het denken over het denken, over het weten van het weten. Waarom weet je dingen. Hoe weet je dat de dingen zijn zoals ze zijn?

Dit soort vragen horen bij filosofie. We willen daar aan de hand van opdrachten een beeld van krijgen. Door het stellen van dit soort vragen leer je logisch na te denken.

Oefening 1: beschrijf de dingen naar hun uiterlijk

  1. maak tweetallen. Bij een ongelijk aantal is er één drietal.
  2. Eén iemand komt een ding halen. Laat het ding niet aan de ander zien.
  3. Ga met de ruggen tegen elkaar zitten.
  4. Beschrijf hoe het ding er uit ziet. Je mag dit letterlijk doen (het is 3 centimeter hoog) of figuurlijk (een klein ding).
    NB: gebruik alleen je zintuigen, niet je verstand, dus geen functie aangeven.
  5. Is het ding geraden dan wissel je van rol en haalt de ander een ding op. Na één minuuut wordter sowieso gewisseld.
  6. Oefen met beide vormen: letterlijk en figuurlijk.

 

 

Uitleg 2: Het wezen der dingen

 

Een wasknijper

Wat een wasknijper is, dat is toch duidelijk. Toch?

In oefening 1 heb je geprobeerd duidelijk te maken wat een ding is aan de hand van hoe het er uit ziet en wat het doet, waar het voor dient. Je zou dan zeggen dat een ding is wat wij er in zien. Dus, wat een ding is wordt bepaald door de functie die het heeft. Dat heet existentialisme.

Laten we nog eens kijken naar een wasknijper. 

Een wasknijper zijn twee stukjes hout met een geveerd stukje ijzer dat dient om de was aan de waslijn te bevestigen.

 

Een wasknijper zijn twee stukjes hout met een geveerd stukje ijzer dat dient om de was aan de waslijn te bevestigen.

Wasknijper?

Is dit dan een wasknijper?

 

Een wasknijper zijn twee stukjes hout met een geveerd stukje ijzer dat dient om de was aan de waslijn te bevestigen.

Wasknijper?

Is dit dan een wasknijper?

 

Een wasknijper zijn twee stukjes hout met een geveerd stukje ijzer dat dient om de was aan de waslijn te bevestigen.

Wasknijper?

Is dit dan een wasknijper?

https://pixnio.com/free-images/2017/11/15/2017-11-15-08-54-47-1200x800.jpg

wasknijper?

 

Een wasknijper zijn twee stukjes hout met een geveerd stukje ijzer dat dient om de was aan de waslijn te bevestigen.

Wasknijper?

Is dit dan een wasknijper?

 

 

Oefening 2: beschrijf de dingen naar hun functie

  1. maak tweetallen. Bij een ongelijk aantal is er één drietal.
  2. Eén iemand komt een ding halen. Laat het ding niet aan de ander zien.
  3. Ga met de ruggen tegen elkaar zitten.
  4. Beschrijf de functie van de dingen die je ziet. Je kunt dit letterlijk doen (bijvoorbeeld bij een lucifer: je kunt er een vuur mee aansteken) of figuurlijk (het brengt de gloed op je gezicht, de warmte in je hart). 
  5. Is het ding geraden dan wissel je van rol en haalt de ander een ding op. Na één minuuut wordter sowieso gewisseld.
  6. Oefen met beide vormen: letterlijk en figuurlijk.

 

Uitleg 3: Leren denken

de volgende afbeeldingen zijn overgenomen uit Margreet de Heer, Filosofie in Beeld.

 

logisch denken 1

pfx41 2 3 logisch denken2

Uitleg 4: Feit of mening

 

(De volgende tekst is overgenomen uit : S.Wassenberg en M.Merckens Bekkers, Ik zag twee beren filosoferen, p. 18)

 

Bewering
Een bewering is een uitspraak die waar of onwaar kan zijn. Je probeert met een bewering iets te zeggen over de wereld, iets dat geen mening is, maar bijvoorbeeld: 'Daar staat een tafel' of 'Socrates is een man'. 

Feit
Zodra de bewering waar is spreken we van een feit. Een feit is objectieve kennis: het zegt iets over het ding/object waar je over spreekt. 'De bal is rond' of 'De film begint om 20.45 uur.'

Mening
Een mening is iets wat je vindt. Meningen zijn oordelen. Morele oordelen of waardeoordelen. Je vindt iets goed of slecht, je vindt dat iets moet, mag of niet mag. 'Kinderen moeten overal ter wereld naar school kunnen' of 'Hitler is een slecht mens'. Een mening heeft met objectieve waarheid niets te maken. Het is geen bewering en ook geen feit. Meningen zijn altijd subjectief. Ze zeggen iets over de attitude van het subject, degene die de mening uitspreekt.

Overtuiging
Zodra een mening dieper verankerd ligt in iemands denken, spreken we van een overtuiging. Deze is nog steeds subjectief, maar voelt voor het subject wel aan als een waarheid.

Geloof
Een geloof is een verzameling overtuigingen die samen bij een godsdienst passen. Het werkwoord geloven is breder: je kunt namelijk geloven dat wat iemand zegt 'waar' is, en geen leugen of onzin. Op die manier heeft geloven niets met religie te maken. Geloven houdt in dat je iets voor waar aanneemt, zonder dat het een bewezen feit is.

Oefening 3: wat is waarheid?

 (benodigdheden: post-iets)

  1. Je krijgt allemaal een 'geeltje' (post-it).
  2. Schrijf hierop jouw naam.
  3. Schrijf hierop een zin waarvan jij denkt dat hij waar is.
    (dit mag overal overgaan, als het maar een volledige zin is en geen vraag)
  4. Geef alle 'geeltjes' één tafel naar achteren. De achterste rij geeft hem aan de voorste rij. Iedereen heeft dus een ander 'geeltje'
  5. Op het bord staan drie kolommen: feit - mening - geloof. Plak het 'geeltje' in de kolom waar hij thuis hoort.

 

(overgenomen van "zag twee beren..." p. 46)

Evaluatie

  1. Omschrijf in je eigen woorden wat we verstaan onder bewering, feit, mening.
  2. Geef aan wat je hebt opgestoken van deze les filosofie. Doe dat in ongeveer 50 woorden.

Leerkacht

 

wwpray

Op de wereld zijn er heel veel gebeden. Van verschillende soorten mensen, van verschillende levensbeschouwingen.
Hieronder zie je er eentje van.

Als een steen in een vijver

Sun Ai Lee Park, Korea

Lees meer …

zo zo, fie fie

Filosofische oefeningen met de pen

Het hele leven zit vol met vragen.
Ze zijn lang niet altijd gemakkelijk om te beantwoorden. Maar wel leuk.
Wat dacht je van de volgende:

Krijg het heen en weer

Lees meer …

in beeld

Muziek en levensbeschouwing horen bij elkaar. Daar zijn heel wat voorbeelden van. Die hebben we hier voor jou verzameld.
Wat vind je van degene die hieronder staat?

Sunday bloody sunday

U2 

Lees meer …

Dichtbij

Kruip in een gedicht
Laaf je aan de woorden

We hebben de volgende voor je klaar staan:

Revontulet

Lees meer …

kwartet

Opdrachten die je met groepjes van maximaal 4 leerlingen kunt doen.

Tafelvoetbal

Hoelang kunnen jullie de propjes op de tafel houden?

Lees meer …

klasbak

Klassikale opdrachten die je als energizer kunt inzetten.

puzzelmania

Lukt het jullie de puzzels tot een goed einde te brengen?

Lees meer …